زمان ایجاد حق برای موصی له در وصیت تملیکی

وصیت مازاد بر ثلث در فرض فقدان وارث برای موصی

یکی از مسائل مورد اتفاق در فقه و حقوق اسلامی این است که وصیت، محدود به ثلث اموال و مازاد بر آن به اجازۀ ورثه منوط است. اما در صورتی‌که موصی وارثی نداشته باشد، دربارۀ اینکه آیا همچنان محدودیت ثلث باقی است یا باید آزادی کامل موصی را پذیرفت، اختلاف نظر وجود دارد. گروهی از صاحب‌نظران در این فرض نیز وصیت را محدود به ثلث و مازاد را از آن امام (حاکم) می‌دانند. برخی دیگر با اعتقاد به اختیار کامل موصی، ...

حدود اختیارات موصی در وصیت دربارۀ صغار

تا زمانی که پدر و جد پدریِ شخص صغیر در قید حیات باشند، ولایت و اختیار امور صغیر به دست آن‌هاست و هریک از آن‌ دو می‌توانند در ضمن وصیتی برای زمان پس از مرگ خویش فردی را به‌عنوان وصی خویش تعیین کنند که در فرض نبود ولی قهری به امور فرزندان صغیر آن‌ها رسیدگی کند. اما اختیارات موصی در مورد وصیت نسبت به افراد صغیر از سه نظر کلی محدودیت دارد: رعایت موازین شرعی،‌ مراعات غبطه و مصلحت صغیر، و عدم تعیین وص...

ماهیت وصیت تملیکی

چکیده: در مورد وصیت تملیکی مسائلی مطرح میشود که فقها در مورد آن اختلافنظر دارند. پاسخ این مسئله در قانون مدنی نیز یا بیان نشده و یا مجمل است و نیاز به تفسیر دارد. از جمله این مسائل، ماهیت وصیت تملیکی است که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است تا جایگاه قبول موصیله در وصیت و به عبارتی عقد یا ایقاع بودن وصیت تملیکی مشخص شود. بدین منظور ابتدا دلایل طرفداران نظریه عقد بیان شده، سپس این دلایل رد ...

ماهیت حقوقی وصیت تملیکی در فقه و حقوق ایران

چکیده هر چند ضابطه تمیز عقود از ایقاعات روشن است؛ ولی اظهار نظر در خصوص ماهیت برخی اعمال حقوقی به دلیل شباهت‌‌هایی که به هر دو دارند دشوار می‌باشد. وصیت تملیکی از جمله اعمالی است که در تعیین ماهیت حقوقی آن اختلاف نظر وجود دارد. برخی ماهیت عقدی وصیت تملیکی را پذیرفته و گروهی نظر به ایقاع بودن آن دارند. عده‌ای که نتوانسته‌اند یکی از دو دیدگاه را ترجیح دهند، ماهیت آن را برزخی بین عقود و ایقاعات ...

حق حبس در عقود غیر تملیکی

رجوع از وصیت تملیکی در حقوق مدنی ایران با مطالعۀ تطبیقی در حقوق مصر و انگلیس

صرف‌نظر از اینکه وصیت تملیکی عقد یا ایقاع دانسته شود، قابل رجوع بودن آن از جانب موصی در حقوق اغلب کشورها پذیرفته شده است. اما اینکه آیا موصی می‌تواند حق رجوع را به‌نحوی از خود اسقاط کند، محل اختلاف است. در حقوق مدنی ایران و فقه امامیه اگر چنین شرطی ضمن وصیت صورت گیرد، قطعاً بلااثر است، اما اگر اسقاط این حق ضمن عقد لازمی شرط شود، بعضی آن را برخلاف شرع و باطل می‌دانند و بعضی صحیح و لازم‌الوفاء. در...